Lamayòt: yon pwezi djougan ki rive louvri pòt letènite

Lamayòt: yon pwezi djougan ki rive louvri pòt letènite

Konpè Konsèy vin prezante nou yon gwo bout zèv nan literati peyi nou: Lamayòt. Kreyòl nou ye!

Joseph John Harshly se yon gason kanson ki rive kase lezo lalin ki te senyen pou li a, nan komin vèrèt sou depatman Latibonit, yon uit jiyè apre lane ak dechoukay manyòk anmè 29 lane a. Kidonk, non kanzo li se « H pitit sòyèt la ». Vrèman sa n ap gade a mezanmi se sa ! Se fanm ki pouse li, men pwezi ba l tete. Lakilti menm sa se konprès ki viwonnen lespri li kont tout vye doulè ak palavire move zè osnon kadejak lòt kilti moun ewopeyen yo ta ka fè sou li. Li se sekretè on bann kanaval ki rele Estera. Anmenmtan tou li se manadjè yon gwoup mizik lakay li ki rele Entwouvab. Anplis, li se manm fondatè ‘’ AKAS’’ aksyon kiltirèl pou avansman sosyal.

Tankou jan Sanmba a renmen di : lakilti, listwa, bitasyon yo ak zèv atistik yo se nanm yon pèp, se nanm tou yon peyi. Enben, se nan lojik fouye zo, chache konnen, tonbe sou zen pou bouste memwa pèp yo sou tout sa kite pase ak sa y ap andire, plim powèt la rive met tèt li deyò ak yon rekèy pwezi wololoy ki batize « Lamayòt » nan lane 2016 (enprimri Solonico multi Services). Yon pwezi tilandeng pou denonse dapiyanp krèl leta ak laboujwazi kontinye ap fè nan bobori lepèp. Poutèt sa, annou koute yon ekstrè, nan (paj, 36) :

Chak lannuit vare sou mwen
Pòt je m femen
M plonje nan fènwa
Pou m keyi rèv
M keyi tout kalte rèv
M reve leta kite salòp
Lasalin chanje dan
Site solèy dous kon siwo
M reve ayiti granmoun tèt li
Lepèp ap byen viv
M reve boujwa sispann bwè san lamas
Voup li jou
je m klè
tchuip…
Pouki tout lavi m pa t rèv

Li klè, nan tout kò tèks la, powèt la parèt tout kò l, ni li pa nan kache lonbrit kouvri sa, dekouvri sen pòl pou kouvri sen pyè, menmjan grandèt Moriso Lewa t ap dekri move mannyè sistèm politik pike kole otorite yo nan epòk li a, se menmjan an tou plim sanmba John Harshly pa mete dlo nan bouch li anfas zak kriminèl yo jodi jou. Antouka si w ta wè gen ti nyans nan tèks yo, se mo yo k ap delire delira nan on lòt dimansyon pou dekrete lapèmanans, pou di djab la monchè alo w lavoum ! San ipokrizi mesyedam lasyote plim sa li nan goumen an tout bon. Tankou Manno Ejèn ta ka di, plim sa, se yon plim ki kanzo, li konnen bitasyon an fen e byen, li pa nan voye wòch kache men ni viktim inosan gratis. Annou suiv de ekstrè sa yo, pou nou wè klè :

Tout vil yo
Ajenouye nan pye pòtoprens
Ki fin pipi
K ap degoute
(paj,13)

Plim mwen fèt ak kwaf
Fè m wè
Tèt anba
Peyi a bouch nan vaz
Zo nan vyann
Zo nan zo
Vyann nan vyann
(paj, 11)

Lamayòt: yon pwezi djougan ki rive louvri pòt letènite

Pilwen, powèt la kòm yon timoun fwonte, se yon bon batayè nan jan li kare mo yo nan pwezi a. Ou ta di powèt la sanble konn bat kòk byen nan gadjè. Lòt bagay, youn nan eleman ki rive keyi orijinalite otè a lage nan pla men l se fòm ekspreson li itilize yo. Yon fòm pale ki pa twò depaman ak jan moun yo eksprime yo nan lakou lakay. Alon powèt senplis papa ! Li senpman bay mo yo yon ti koulè, li pa nan fè twòp vyolans, fè twòp ekzibisyon tankou jan powèt Douglas Zamor renmen debouble nan powèm Danmbala yo pou ba wou yon pwezi san pou san imaj. Alòs, se metòd pa li pou li di sa k ap manje nanm li, pou li revandike sa ki pou pèp la, sa k ap sakaje bil sosyete a. Bon ! Ann al tande yon dènye ekstrè nan lamayòt la k ap entèprete mizè nou mezanmi :

Pè l kouri
Bourèt al kache
Nou dòmi sou fatra
Leve sou fatra
leve dòmi reve fatra
Karese fatra
Pran fatra pou flè
Fatra poze kandida
Nou fè kanpay fatra
Si kounya fatra dirijan
Paske siyati nou se salòp
(paj, 28)

Alaverite, mesyedam pwezi a rive janbe tan san kè kase, san twòp jimnasti. Si w pa t vle di sa kanmarad, mo yo yo menm di sa. Vrèman vre si pèp pa t rive kouri, si bourèt pa t al kache sosyete a pa ta dòmi reve fatra jouktan rive fè fatra dirijan. Nan sans sa a, pwezi a di, mo yo menm di siyati nou ki salòp. Men, apre bout tonton travay sa, kote powèt sa limenm foure tèt li ? kisa l ap regle menm ? Pouki gran piblik la pa rive fè konesans ak li ?

Antouka mezanmi, nou p ap di twòp koze sou zèv sila, san patipri, san koze anpèd, pwezi a rive louvri pòt letènite. Si Goerges Castera te la, li ta di “ Lanmen djanm kanmarad powèt’’.


Moun nou tag :
Ekriven, Felix Mauriso Lewoy, Manno Ejèn, Douglas Zamor, Goerges Castere fils

Share

Franzley Valbrun 7

Poète, ekriven

Laisser un commentaire

1 Commentaires

  • Kervens matiq

    December 21, 2020 - 12:28:40 AM

    Ewa zantrayy zèv yo plante yap donnen nap kite espwa pou sak dèyè yo